Στο νέο μυθιστόρημα της Ευθυμίας Αθανασιάδου θα αναγνωρίσετε την προσωποκεντρική προσέγγιση της, την διεισδυτική της ματιά στην ψυχολογία των χαρακτήρων, την στοργή με την οποία περιβάλλει τα πρόσωπα και τη γενικότερη γλυκύτητα στην πένα της… και όπως κάθε φορά, μιλάει για ζωή, για την αγάπη και τον έρωτα.
Στην υπόθεση… δύο αδερφές, η Θεοδώρα και η Ευτυχία, αποτελούν τα θεμέλια, τους ακρογωνιαίους λίθους της ιστορίας και μια κόρη, η Λυδία, τον βασικό κορμό της. Δύο κοριτσάκια μεγαλώνουν με τις δυσκολίες της επαρχίας του ’50 και τις κοινωνικές συμβάσεις της εποχής ενώ ό,τι φαντάζει ως επιλογή είναι είτε υποχρέωση είτε μονόδρομος. Η Λυδία, τριάντα χρόνια μετά, θα διαβάσει το ημερολόγιο που θα της αποκαλύψει τα πάντα για την οικογένειά της.
Οι εικόνες κινηματογραφικές. Οι εναλλαγές γρήγορες και η γραφή ρέουσα. Πολύ γρήγορα ο αναγνώστης εθίζεται παρακολουθώντας την ιστορία αυτών των γυναικών, συμπάσχει μαζί τους ενώ οι αποκαλύψεις έρχονται να διαφοροποιήσουν τα πάντα, προσφέροντας ενδιαφέρον.
Αν με ρωτούσατε για τι μιλάει το μυθιστόρημα, θα σας έλεγα: για τη ζωή. Αυτήν εδώ την οικεία σε όλους μας, όχι κάποια άλλη άπιαστη, φανταστική κι απόμακρη. Τη ζωή που όλοι εμείς βιώνουμε, όπως τη βιώνουμε, όπως την έχουμε γνωρίσει και τη ξέρουμε. Εννοώ, ότι τα πρόσωπα της ιστορίας έχουν τις ίδιες ανάγκες, κάνουν τις ίδιες σκέψεις, έχουν τις ίδιες ανησυχίες, τους ίδιους προβληματισμούς… τα ίδια ελαττώματα και τις ίδιες ανάγκες… είναι αναγνωρίσιμα τριγύρω και μέσα μας, είμαστε εμείς και οι άνθρωποί μας.
Το μυθιστόρημα μιλάει για έρωτα. Για τον έρωτα που μας κρατά, μας γεμίζει, δίνει πνοή, αλλάζει τα πάντα και τα κάνει όλα να φαίνονται όμορφα στα μάτια μας.. Για τον έρωτα ως τη μεγαλύτερη δύναμη στην ανθρώπινη ψυχή! Είναι τόση η σημασία του έρωτα που το ερώτημα αν δεν υπάρχει έρωτας, τότε γιατί ζούμε; που συναντάμε ανύποπτα, αποκτά υπέρτατη αξία. Ίσως ο έρωτας να αποτελεί την αρχή της ανθρώπινης ύπαρξης ή τον προορισμό της. [Ποιος ξέρει;] Διαβάζοντας την ιστορία, σκέφτομαι αν ο άνθρωπος υπάρχει για να ερωτεύεται ή αν ερωτεύεται για να υπάρξει.
Σε κάθε περίπτωση, ο έρωτας κονταροχτυπιέται με την αγάπη, συγκρίνεται και αντιπροβάλλεται. Γιατί το βιβλίο μιλάει και για αγάπη, και με φράσεις όπως: η αγάπη δεν έχει όρια ή την αγάπη δεν την ορίζεις η συγγραφέας διαχωρίζει τις έννοιες, και παράλληλα σηματοδοτεί τις διαφοροποιήσεις τους. Πώς; Μα, ξεκαθαρίζοντας ακριβώς το παραπάνω: η αγάπη δεν έχει όρια! Ο έρωτας μπορεί να είναι απρόβλεπτος, ενθουσιώδης, κατακλυσμιαίος… μα τελικά ορίζεται όταν βάλουμε μπροστά την αγάπη (ή τη λογική). Τελικά, φαίνεται, ότι μπορεί να μείνει παραπίσω ένας έρωτας, ακόμα και ο μεγαλύτερος, όταν η αγάπη έχει τον πρώτο λόγο.
Η Ευθυμία Αθανασιάδου είναι μια συγγραφέας που δεν αναλώνεται σε περιγραφές. Δε θα σου περιγράψει το τοπίο τριγύρω, το περιβάλλον, τις κοινωνικοπολιτικές συνιστώσες ή το ιστορικό πλαίσιο… ούτε θα σταθεί στις καιρικές συνθήκες, δε θα απασχολήσει τον αναγνώστη αν καίει ο ήλιος ή αν φυσάει, αν η ηρωίδα της πήρε χυμό στο πρωινό, αν φόρεσε το αγαπημένο της φόρεμα, αν κρατά την σοκολατί τσάντα… Η Ευθυμία έχει ως κέντρο τον άνθρωπο, με τα πρόσωπα ασχολείται, δομεί τις μεταξύ τους σχέσεις και τους χαρακτήρες, αναλύει -με απλό και όμορφο τρόπο- την ψυχοσύνθεσή τους, προσφέρει κι επενδύει πολλά πάνω στην δική τους παρουσίαση και ολοκλήρωση… και εντέλει, σου επιτρέπει να γνωρίσεις καλύτερα τους ήρωές της, να τους κατανοήσεις, να τους συμπαρασταθείς και να συμπάσχεις μαζί τους.
Σε αυτό το μυθιστόρημα ένα ημερολόγιο, που μέσα του καταθέτει κανείς πολύ προσωπικές σκέψεις και συναισθήματα, ένα ημερολόγιο που είναι μια μαρτυρία είναι η «φωτιά» της υπόθεσης αφού τα καυτά μυστικά του αλλάζουν άρδην τον «κόσμο» της ηρωίδας. Το ημερολόγιο, μια θεία «μακρινή», τα μυστικά του και μια απρόσμενη γνωριμία θα αναστατώσουν τη ζωή της Λυδίας και θα επαναπροσδιορίσουν τα πάντα.
Θα εισπράξετε πανέμορφα μηνύματα. Όπως για παράδειγμα, όταν μιλάει για την προδοσία: Η προδοσία τελικά είναι πολύ σκοτεινή, δεν είναι απλά ένα ανθρώπινο λάθος ή μια απλή απιστία λέει, ή όπως τότε που θα μιλήσει για την υπόσχεση· θα γράψει: Τι λέξη κι αυτή!… θα θυμηθείτε ότι δεν πρέπει να κρίνουμε καταστάσεις που δεν έχουμε βιώσει εμείς οι ίδιοι και άλλα πολλά. Μα σε ένα θα σταθεί περισσότερο: στη στιγμή. Αυτές οι στιγμές που είναι ικανές να ανατρέψουν τα πάντα γύρω σου -και μέσα σου-, αλλά κι εκείνες οι στιγμές που δίνουν στη ζωή νόημα, που την ομορφαίνουν, τη γεμίζουν… Η ζωή είναι στιγμή θα γράψει και θα το υποστηρίξει σε ολόκληρη την ιστορία της.
Το βιβλίο θέτει και διάφορα ζητήματα… όπως το αν τελικά εμείς καθορίζουμε την τύχη μας ή αν η τύχη, η μοίρα, το πεπρωμένο είναι κάπου γραμμένο. Είμαστε οι κυρίαρχοι της ζωής μας και με ποιο τρόπο ή σε ποιο βαθμό; Μπορούμε πραγματικά να κάνουμε αυτό που θέλουμε ή τελικά, υπάρχουν αδιάβατοι φραγμοί; Είμαστε απολύτως ελεύθεροι ή μήπως υπάρχουν τα «πρέπει»;
Κάνει μια αντιπαραβολή της νοικοκυράς που μεγαλώνει παιδιά και φροντίζει την οικογένειά της και της γυναίκας που κάνει καριέρα. Δημιουργεί μια αντιπαράθεση ανάμεσα σε εκείνους που δεσμεύονται και ακολουθούν τις κοινωνικές συμβάσεις και σε αυτούς που δεν εγκλωβίζονται από τα «προστάγματα της κοινωνίας» ή τα κοινωνικά πρότυπα.
Μιλάει για τα υλικά αγαθά, πόση αξία έχουν τελικά και πόση ευχαρίστηση μπορεί να αντλήσει κανείς. Πόση σημασία έχει η όποια ύλη σε σχέση με τον άνθρωπο.
Τελικά, περικυκλώνει την αξία της ζωής… αφενός βάζοντας στο τραπέζι το θεμελιώδες ερώτημα αν αξίζει η ζωή που έχουμε επιλέξει κι αν το σώμα και η ψυχή μας τρέφονται με ίσο και δίκαιο τρόπο -όπως χαρακτηριστικά λέει.
Θέματα που επιδέχονται μεγάλων συζητήσεων και αναλύσεων όμως αποτελούν τη βάση ενός ισορροπημένου βίου.
Εν κατακλείδι… προσφέρει συγκίνηση κι ανατροπή. Κάνει απολογισμό κι επαναπροσδιορισμό. Κι αν κάπου ρωτήσει: Μόνο αυτό το μικρό ταξίδι κάνει ο άνθρωπος; αλλού θα πει: Η ζωή είναι σπουδαία, είναι μία και μοναδική… κι αυτό το «σπουδαία» είναι που κάνει το «μικρό ταξίδι» τόσο μεγάλο.
Υ.Γ.: Η φράση που με σημάδεψε -ή η στιγμή;- ήταν όταν η Θεοδώρα παραδέχεται: …ασχολήθηκα τόσο πολύ με τα επαγγελματικά μου. Για να μην σκέφτομαι, να μην πονάω, να μην δίνομαι σε μια όμορφη προσθήκη από τη συγγραφέα που κάνει πιο «προσιτό» έτσι το ψυχολογικό προφίλ της ηρωίδας της.
Τζένη Κουκίδου
www.koukidaki.gr/2019/07/oneira-kratisa-mena.html