Όταν ήμασταν μικροί/ες δεν μπορούσαμε να αντιληφθούμε το μέγεθος του νοήματος καί της σοφίας των λαϊκών ρήσεων που συχνά-πυκνά ακούγαμε να ειπώνονται από τα χείλη των μεγαλύτερων. Καί για να είμαι ειλικρινής στο άκουσμα της φράσης ”βάστα να μην σου δώσει ο Θεός όσα μπορείς ν’αντέξεις”,ένιωθα έναν κόμπο στο στομάχι. Έναν αλλιώτικο φόβο που ερχόταν σε αντίθεση με τα όσα μας μάθαιναν πως ο Θεός σημαίνει αγάπη καί συγχώρεση. Μήπως δεν ήταν αλήθεια αυτό που μας έλεγαν; Μήπως ο Θεός έπαιζε με τους ανθρώπους σαν άλλος σαδιστής; Όχι,δεν μπορώ να το δεχθώ καί μεγαλώνοντας έχω αρχίσει να πιστεύω πως οι όποιες δοκιμασίες καί συμφορές έρχονται στη ζωή μας για να ανακαλύψουμε τη δύναμη που έχουμε μέσα μας,να δοκιμάσουμε τα όρια καί τις αντοχές της πίστης μας,μα κυρίως για να λάβουμε χρήσιμα μαθήματα..
Όταν πληροφορήθηκα πως επρόκειτο να κυκλοφορήσει το νέο πνευματικό ”παιδί” της συγγραφέως Στέλλας Καλλέ καί με δεδομένη την προηγούμενη εξαιρετική εμπειρία που είχα με άλλο έργο της,ασυναίσθητα εξέφρασα την επιθυμία να διαβάσω καί αυτό. Μία ευχή που άκουσε μόνο το σύμπαν καί την εκπλήρωσε σχεδόν άμεσα,καθώς μέσα στο πακέτο που έλαβα από τις εκδόσεις Έξη (τους οποίους ευχαριστώ καί πάλι) περιείχε κι αυτό. Στο νέο της μυθιστόρημα με τίτλο ”Ο δρόμος του σπαραγμού”,το οποίο βασίζεται σε αληθινή ιστορία,θα συναντήσουμε την Φανή καί θα μάθουμε την ιστορία της ζωής της,τα τραγικά μα καί τα όμορφα που την σημάδεψαν,καθώς καί τον Γολγοθά που έμελλε να ”ανεβεί” καί την όποια λύτρωση ένιωσε έστω καί καθυστερημένα…
“Αδριανούπολη, 1910. Η Φανή, νεαρή ακόμη κοπέλα, βλέπει το πεπρωμένο της να αλλάζει από τη μια μέρα στην άλλη. Όλοι μακαρίζουν την καλή της τύχη να παντρευτεί τον όμορφο Παναγιώτη, τον γιο ενός πλούσιου μεγαλοκτηματία και να γίνει μέσα σε μια νύχτα η αρχόντισσα της Αδριανούπολης. Ζουν μαζί με τα τρία τους παιδιά μερικά χρόνια απόλυτης ευτυχίας σε μια γη που αναβλύζει αρώματα και καρπούς, μέχρι που η αναγκαστική ανταλλαγή πληθυσμών το 1923 ανατρέπει τις ζωές τους για πάντα. Η Φανή και ο Παναγιώτης μαζί με τόσους άλλους συμπατριώτες τους αναγκάζονται να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους και την εύφορη γη τους και να φτάσουν ως πρόσφυγες στην πονεμένη Ελλάδα του ’22. Η άλλη πλευρά του ποταμού Έβρου θα αγκαλιάσει τα τραύματά τους αλλά δεν θα κλείσει την πληγή του ξεριζωμού. Το χωριό που θα εγκατασταθούν δεν θυμίζει σε τίποτα τον τόπο τους. Σπίτια ερειπωμένα, χώμα και λάσπη παντού. Η πείνα, οι αρρώστιες και η εξαθλίωση θα γίνουν οι άσπονδοι εχθροί τους. Μα η ζωή σε κάνει να παλεύεις, ελπίζοντας να ξαναβρείς τον χαμένο σου παράδεισο…” (Περίληψη οπισθοφύλλου)
Η συγγραφέας με απόλυτο σεβασμό καί προσοχή θα αποτυπώσει πάνω στο χαρτί την ιστορία της Φανής κι όχι μόνο. Προσέξτε! Η Φανή δεν είναι μόνο η κεντρική ηρωϊδα του βιβλίου,αλλά κάλλιστα στο πρόσωπό της θα μπορούσαν να αντικατοπτριστούν πολλές γυναίκες εκεί έξω με ίδιες,ή,παρόμοιες εμπειρίες ζωής. Η ψυχογράφησή της φτάνει εις βάθος καί θα μας μιλήσει για τον έρωτα,τις συζυγικές σχέσεις,την μητρική αγάπη,τους ρόλους που ενσαρκώνει μία γυναίκα καθ’όλη τη διάρκεια της ζωής της,τις θυσίες,τα συναισθήματα,τις επιθυμίες καί όλα όσα βιώνει. Άν καί η υπόθεση εστιάζει πάνω της,μιλάμε για μία πολυπρόσωπη ιστορία,όπου όλα τα πρόσωπα θα παίξουν σημαντικό ρόλο. Όλοι κι όλες θα περάσουν δια πυρός καί σιδήρου. Θα φτάσουν στα άκρα καί θα μας επιτρέψουν να τους/τις προσεγγίσουμε,κατανοήσουμε καί αναπτύξουμε ποικίλα συναισθήματα σαν να είναι δικοί μας άνθρωποι.
Οι αναμνήσεις,καλώς ή κακώς,όσα χρόνια κι αν περάσουν,μπορούν να παραμείνουν άσβεστες,καθώς τα συναισθήματα που τις συνοδεύουν,αντί να αποδυναμώνουν,όλο καί θεριεύουν,καί χρειάζεται μία σπίθα για να φουντώσει η φωτιά καί να μας κατακάψει συθέμελα. Βέβαια,ποιος/α μπορεί να ψέξει ανθρώπους,που από την μία στιγμή στην άλλη,είδαν να χάνονται οι δικοί τους άνθρωποι καί δη τα παιδιά τους,το βιός τους,να ξεριζώνονται σαν άλλα αγριόχορτα από τον τόπο τους καί να περιδιαβαίνουν πλέον ως πρόσφυγες με τα όποια άλλα βάσανα να τους ταλαιπωρούν αντάμα; Ποιος/α μπορεί να τους/τις θεωρήσει σκληρούς/ες,αν δεν έχουν βιώσει κάτι ανάλογο; Κι όπως πολύ εύστοχα θα πει η συγγραφέας στον τίτλο,δεν είναι ένας δρόμος βατός καί στρωμμένος με ροδοπέταλα,αλλά είναι ο δρόμος του σπαραγμού…
Λόγος αισθαντικός καί λυρικός,άφθονο λεξιλόγιο ενισχυμένο από τοπικούς ιδιωματισμούς,περιγραφές εικόνων τόσο παραστατικές σαν να συμβαίνουν όλα τώρα μπροστά στα μάτια μας,μεστά κεφάλαια,συνεχόμενη ροή γεγονότων καί έντονη δράση σε συνδυασμό με την αναφορά σε πολιτικά,κοινωνικά καί ιστορικά γεγονότα που επηρέασαν άρδην τη ζωή όλων των προσώπων καθιστούν το βιβλίο καλογραμμένο καί ευκολοδιάβαστο. Εγώ έμεινα για δεύτερη φορά πολύ ικανοποιημένη κι ας μου άφησε μια γλυκόπικρη αίσθηση στα χείλη… Μα έτσι είναι η ζωή. Κι εμείς δεν είμαστε ήρωες καί ηρωϊδες ενός παραμυθιού με δεδομένο πάντα το ευτυχισμένο τέλος…
Αναζητήστε το! Καλή ανάγνωση!
Κυριακή Γανίτη
Ο ΔΡΟΜΟΣ ΤΟΥ ΣΠΑΡΑΓΜΟΥ (vivliovamon.blogspot.com)