Είναι γεγονός πως η Σμύρνη καί η καταστροφή της το 1922 έχει υπάρξει μεγάλη πηγή έμπνευσης, ως προς την θεματολογία, πολλών έργων. Ναι, ξέρω. Ακούγεται κάπως γραφικό έως καί κλισέ για κάποιους/ες να διαβάζουν βιβλία που σχετίζονται με αυτό το ζήτημα. Εγώ, για να είμαι ειλικρινής, είμαι κάπου στην μέση. Τί θέλω να πω; Ναι, έχω διαβάσει αρκετά βιβλία -με το εν λόγω ιστορικό πλαίσιο- γραμμένα από διάφορες οπτικές των γραφόντων, αλλά δεν παύει να υπάρχουν κι άλλες τόσες προσωπικές ιστορίες των ανθρώπων που βίωσαν όλη αυτήν την φρίκη καί κτηνωδία καί πρέπει να τις ακούσουμε με προσοχή. Ποιος/α ξέρει; Ίσως να λάβουμε πολλά από εκείνες…
Η συγγραφέας Ευγενία Βουτσινά-Βασιλειάδου, λοιπόν, μας παρουσιάζει μία τέτοια ιστορία, μέσα από το ιστορικό/κοινωνικό της μυθιστόρημα, με τίτλο ”Πέντε χειμώνες”, το οποίο κυκλοφόρησε προσφάτως από τις εκδόσεις Έξη. Μα, γιατί ο τίτλος ”Πέντε χειμώνες”; Από πού μπορεί να προκύπτει καί τί να συμβολίζει; Ίσως οι πέντε χειμώνες να αντιστοιχούν σε πέντε δύσκολα καί σκληρά χρόνια, εξαιτίας των όσων συνέβαιναν στις ζωές των κεντρικών προσώπων; Μήπως η λύπη καί ο πόνος που ένιωθαν να έμοιαζε σαν να επικρατούσε μονίμως χειμώνας καί να μην άλλαζαν οι εποχές;
”Άραγε, θα φτάσουν ποτέ στο τέλος της διαδρομής; Και αν ναι, με πόσες πληγές χαραγμένες στο σώμα τους;”
Άσχημο πράγμα, ως συνθήκη, η προσφυγιά καί ο ξεριζωμός απ’ό,τι θεωρούμε σπίτι καί πατρίδα μας καί ακόμα πιο ανυπόφορος ο πόνος της απώλειας των αγαπημένων μας ανθρώπων, με τρόπο άδικο, αναίτιο καί κτηνώδη… Έτσι, η συγγραφέας αποφάσισε να κρατήσει μία -όσο γίνεται πιο αντικειμενική στάση- καί να μας μιλήσει για τις ζωές των ηρώων καί των ηρωϊδων της, πριν καί μετά την καταστροφή. Όλα όσα βίωσαν, τις συνήθειές τους, τις επιθυμίες καί τα όνειρά τους, τις δυσκολίες που αντιμετώπισαν, τον ρατσισμό καί την εκμετάλλευση, αλλά κυρίως την άσβεστη φλόγα της ελπίδας που δεν τους/τις επέτρεπε να το βάλουν κάτω, να υποκύψουν, ή, να χάσουν την αξιοπρέπειά τους. Ατσάλι έγινε η καρδιά καί η ψυχή τους μέχρι να βρουν πάλι τον δρόμο τους καί να ζήσουν όπως πραγματικά αξίζει σε κάθε άνθρωπο….
Διάβασα το βιβλίο μέσα σε μία ημέρα. Με συνεπήρε ο ευθύς, κατανοητός, ορθώς δομημένος καί εγκρατής λόγος της συγγραφέως, που δεν υποκύπτει σε βερμπαλισμούς, ή, περιττές φιοριτούρες. Αντιθέτως, επιλέγει μία πιο ξεκάθαρη ματιά που δεν επηρεάζεται από προκαταλήψεις, ή, λοιπές τάσεις δήθεν ανωτερότητας, ή, κατωτερότητας λόγω θρησκείας/πολιτικών πεποιθήσεων/καταγωγής, μα δίνει τα πάντα στις κανονικές τους ”διαστάσεις”. Κι εγώ αυτό το εκτίμησα, παράλληλα με το πως η ύπαρξη ανθρωπιάς, ή μη, επηρεάζει τον τρόπο σκέψης καί δράσης των ανθρώπων. Επίσης, ένιωσα πολλά κι έντονα συναισθήματα, έβαλα τον εαυτό μου στην θέση αυτών των ανθρώπων καί βίωσα την πολυπόθητη λύτρωση με τον επίλογο του βιβλίου.
Εν κατακλείδι, μιλάμε για ένα αρκετά καλογραμμένο καί προσεγμένο βιβλίο που μας οδηγεί πίσω στον χρόνο καί στον τόπο, γεμίζοντάς μας με μία γλυκόπικρη αίσθηση, όπως είναι η ίδια η ζωή… Ένα βιβλίο που άφησε το αποτύπωμά του στην ψυχή καί στην σκέψη μου καί το προτείνω καί σε εσάς.
Καλή ανάγνωση.
Κυριακή Γανίτη
https://vivliovamon.blogspot.com/2024/01/blog-post_29.html