Ελένη Κεραμάρη. Μια από τις πένες που ξεχώρισα από το πρώτο της συγγραφικό βήμα και θεωρώ έχοντας αγαπήσει και τα τρία της πλέον βιβλία πώς είναι από τις πιο ταλαντούχες συγγραφείς της γενιάς της που ήρθε για να μείνει στη λογοτεχνία. Μετρημένη στα λόγια της, αξιοπρεπής παρουσία και πάνω από όλα πλάθει ιστορίες όταν η φαντασία της είναι γεμάτη όρεξη για δημιουργία.
Έτσι λοιπόν, ήρθε το πλήρωμα του χρόνου για το τρίτο της μυθιστόρημα, το οποίο κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις «Έξη» με τίτλο «Κάποτε στη Βηρυτό». Μετά το διωγμό των Ελλήνων από τη Σμύρνη το 1922, οι Έλληνες βρέθηκαν στη Βηρυτό και εκεί συναντιούνται η Ερασμία και ο Νικήτας. Δυο γόνοι πλούσιων οικογενειών, τους οποίους η μοίρα θα τους ενώσει με ένοχα μυστικά, τα οποία όταν θα αποκαλυφθούν, θα τους οδηγήσουν στο μίσος,στην άρνηση και κυρίως στο να ακολουθήσουν άλλες πορείες. Αλλάζοντας πόλεις αλλά κυρίως χαρακτήρα θα απομακρυνθούν αυτοί οι δυο αλλά όχι για πάντα. Χρόνια μετά η ζωή θα κινήσει τα νήματα και η Ερασμία και ο Νικήτας θα έρθουν αντιμέτωποι ο ένας με τον άλλον αλλά κυρίως με τον εαυτό τους. Πώς νιώθεις όταν αναμετράσαι με όσα φοβάσαι;
Ένα μυθιστόρημα που η πλοκή του σε αιχμαλωτίζει από τις πρώτες σελίδες και καθώς ακολουθείς τη ροή των γεγονότων έρχεσαι αντιμέτωπος με αποκαλύψεις που είναι για τους ήρωες σοκαριστικές. Με θέμα την προδοσία, τα μυστικά, τα ένοχα πάθη, τις πατριαρχικές οικογένειες και την απιστία η ιστορία του συναρπάζει. Όλα τα θέματα που η Κεραμάρη θέτει στις σελίδες του βιβλίου «παντρεύονται» δεξιοτεχνικά. Δεν έχουμε να κάνουμε με ένα αισθηματικό μυθιστόρημα αλλά με ένα κοινωνικό, το οποίο έχει πολλές προεκτάσεις αφού φωτίζει πλήρως την εποχή, με όλα τα καλώς και κακώς κείμενα.
Η συγγραφέας ξεκινά την αφήγηση με το φλερτ δυο νέων, το οποίο σημαδεύεται από λάθος αφετηρία γεμάτη σκοτεινά μυστικά, εξελίσσεται όμορφα αλλά τα λάθη του παρελθόντος είναι παρόντα. Δεν αφήνουν τους ήρωες να πάρουν τις ζωές στα χέρια τους αλλά αφήνονται έρμαια στα λάθη και στα πάθη τους. Παράλληλα, παρακολουθούμε τις ζωές τους χρόνια μετά στη Γαλλία και στη Θεσσαλονίκη και φυσικά για όσα δεν φρόντισαν να επανορθώσουν θα έρθουν υπόλογοι μπροστά στο μεγαλύτερο και πιο αδικημένο θύμα τους.
Θίγονται σοβαρά ζητήματα που σχετίζονται με την οικογένεια, την πατριαρχική της δομή, τη θέση της γυναίκας, την απιστία και την προδοσία με αξιοπρέπεια και σε γερές βάσεις και σωστές δόσεις. Σε καμία στιγμή σε διέκρινα προσπάθεια από τη συγγραφέα για να προωθήσει συναισθηματική φόρτιση. Οι ήρωες της ζουν και πράττουν με γνώμονα την κοσμοθεωρία τους, κάποιες φορές άδικα, άλλες εξαιτίας του βάρους που κατοικεί στην ψυχή τους και πολύ συχνά από τον πόνο της προδοσίας. Σίγουρα διεισδύει η Κεραμάρη στην ψυχοσύνθεση όλων των προσώπων, κύριων και δευτερευόντων και δεν αφήνει κενά στη σκιαγράφησή τους. Τους κατανοείς, τους κρίνεις, συμπάσχεις μαζί τους, γιατί είναι ρεαλιστικά καμωμένοι.
Μου άρεσε ιδιαίτερα που η Ερασμία εξελίχτηκε σαν ηρωίδα. Ενώ ξεκίνησε σαν άβουλη, πλούσια νέα της εποχής πήγε κόντρα σε στερεότυπα και προκαταλήψεις. Βέβαια έναυσμα σε αυτό έδωσε η προδοσία. Το να γίνει δυναμική και κάποιες στιγμές σκληρή και αμείλικτη με κέρδισε, γιατί αισθάνθηκα παραστατικά πως ηθογραφήθηκε πολύπλευρα και ρεαλιστικά.
Στο κομμάτι της γραφής έχω να προσθέσω πως η Κεραμάρη είναι γητευτής. Χειρίζεται άψογα τη γλώσσα, εκεί που χρειάζεται αυτή διακρίνεται για την απλότητά της, αλλού είναι συναισθηματική και πάντα σωστή και στρωτή. Οι διάλογοι έχουν ζωντάνια και αληθοφάνεια και είναι πλήρως εναρμονισμένοι με τους ήρωες, τις συνθήκες και την εποχή.
Μου έλειψε ωστόσο από το βιβλίο ο χωρισμός σε ενότητες. Το αποζητούσε επιτακτικά η πλοκή, η οποία κάλυπτε μεγάλο χρονικό εύρος, το οποίο σημαδευόταν από αλλαγές στο χώρο που κινούνταν οι ήρωες. Ήθελα ανάπαυλα από τα γεγονότα λόγω έντασης και αλλαγών σε σημεία με αλλαγές ενοτήτων.
Λοιπόν, το κοινωνικό μυθιστόρημα της χρονιάς; Ποιος ξέρει; Το μόνο σίγουρο είναι πως αξίζει και θα αγαπηθεί από τους αναγνώστες που θα το επιλέξουν.
Εύα Μαράκη
https://vivliopareas.blogspot.com/2021/08/blog-post_28.html?m=1&fbclid=IwAR0fGSWfInKqPbzZ5UJUvCQm7hbF64ATqIsHrUOLa0iPsBSfWZFVuTgqOD0